Basic HTML Version
Demokrasinin on üçüncü göstergesi çok partili sistemin olmasıdır. Çok partili sistem,
oy verenlere adayları, partileri ve politikaları seçme şansı verir. Ama bu her canı
isteyenin parti kurabileceği anlamına gelmez. Seçim sisteminin de partileri parla-
mentoya taşıyabilmesi gerekir.
Demokrasinin on dördüncü göstergesi de hukukun üstünlüğüdür. Demokrasilerde
hiçbir birey, büyük çoğunlukla seçilmiş başkan bile olsa, yasaların üzerinde değildir.
Yeni düzenlenen hiçbir yasa hukuk ilkelerine aykırı olamaz.
Demokrasinin göstergesi olarak sıralanmayan, ancak demokrasinin olmazsa olmaz
ön koşulu LAİK’liktir. Laikliği benimsememiş, anlamamış, içine sindirememiş toplum-
larda demokrasiden söz edilemez.
Demokrasi eğitimi konusuna gelirsek bu eğitim ancak ve ancak demokratik ortam-
larda ve demokratik yöntemlerle yapıldığı zaman başarılı ve kalıcı olur. İnsanlara
zorla demokrasi öğretemezsiniz. İnsanlara sunduğunuz ortam demokratikse
demokrasiyi, otokratikse otokrasiyi öğretirsiniz.
Okulda öğretmen olarak bizim davranışlarımız önemlidir. Öğrenciler bizi model
alırlar. Biz onlara nasıl davranırsak onlar da bize öyle davranırlar. Demokrasiyi
öğretmek öğretmenlerin görevidir. Çocuğun kişilik kazanmasında ve davranışlarının
oluşmasında aile çok önemlidir. Çocuk, birçok değeri aileden alır. Ancak henüz
bizde ‘’aile eğitimi’’ gibi yerleşik bir hizmet yoktur. Sadece belli belediyeler bazı
projeler yürütülmektedir. Şu anda hangi zihinsel veya bedensel seviyede olursa
olsun herkes istediği kadar çocuk yapabilmektedir. Ve bu ebeveynler çocuklarını
istediği gibi dilenci, hırsız ya da başka bir şekilde yetiştirebilmektedir. Aile bakanımız
vardır fakat aileyi eğitmek görevi hede enmemiştir. Bu durumda iş, okula
kalmaktadır. Okul, aynı zamanda aileye de yönelik bir eğitim yapmak zorunda
kalmaktadır. Okul devletin resmi kurumu olduğu için en iyi ve doğruyu okulun
yapması gerekir. Bu nedenlerle de öğretmen yeterlikleri, özellikleri ve demokratik
tutumları daha da önem kazanmaktadır.
Çocuklar, okulda öğrendiklerini daha fazla önemsemektedirler. Her ne kadar evde
okula karşı olumsuz yargı ve sözleri olan aileler arsa da çocuk yine okulda doğruların
olduğunu görebilir. Hatta eğitilmiş bazı anneler çocuğuna bazı şeyler öğretir, çocuk
okulda daha farklı öğrenince ‘anne sen yanlış öğretmişsin, öğretmenim daha güzel
öğretti’ der. Çünkü çocuk öğretmenini daha çok önemser. Bu nedenle de öğretmen
nitelikleri ve öğretmenin demokratik değerleri çok önemlidir. Öğretmen, demokratik
ortamlar yaratarak demokrasiyi öğretir.
Yaptığımız araştırmalar Türkiye’de öğretmenlerin hiç de istediğimiz gibi demokratik
olmadığı yönündedir. Bu konuda özel okullar tabi ki farklı bir durumdadır. Ortamları
ve öğretmenleri devlet okullarındakinden daha farklı ve donanımlıdır. Buna karşın o
iliklerimizdeki ve genlerimizdeki antidemokratik eğilimlerimizi demokrasi inancına
dönüştürmek için bizim de daha fazla demokratikleşme çabaları göstermeye
Eğitimde Farklılıklara Saygı ve Uygulamaları
63