Basic HTML Version
Çağdaş toplumlarda kültürler hakkında daha iyi bir kavrayış,
Farklı kültürlerden insanlar arasında daha fazla iletişim kapasitesi,
Toplumda kültürel çeşitlilik gerçeğine daha esnek bir yaklaşım,
Toplumsal etkileşime daha iyi bir katılım kapasitesi ve insanlığın ortak mirasının
tanınması.
Farklılıklarla bir arada yaşamanın, kültürlerarası toplumun temelini oluşturan bu
yeterliklerin kazandırılmasında drama, kullanılan başlıca yollardan biridir. Gillart ve
arkadaşlarının, kültürlerarası bir eğitimin başlangıcınca kullanmayı önerdiği katılımcıların
daire eşliğinde tanışıp şarkılar söylediği, hareketler yaptığı “canlandırıcı oyunlar”
(energisers) bile, gerçekte bir drama formudur. Ortak grup ruhu içinde yürütülecek
bireysel çalışmalar, “öz-eleştirel, sorgulayan ve öğrenmeye çalışan bir tutumu,
kalple beyin arasında bir diyalogu desteklemek” (Gillart, 2000: 44-45) için
kültürlerarası pedagoji çalışmalarında yer verilen ve temelde dramadaki algı-duyu
egzersizlerinin bir benzeri olan çalışmalardır. Bu egzersizlerden biri olan “Ötekine
Giden Yol” başlıklı çalışmada, “öteki”ne olan yaklaşımımızın temellerinin nasıl
atıldığı, aile, okul, çevre, toplum kategorileri çerçevesinde irdelenir. Egzersiz,
katılımcıların kendilerine dağıtılan kâğıtlara, boya kalemleri, makas, oyuncak, ip gibi
malzemelerle, en az beş odası olan bir bina yapmalarını içerir. Her oda ise,
yaşamımızın çocukluk, ergenlik gibi farklı evrelerini içeren daha küçük hücrelere
ayrılmıştır. Her bir oda için katılımcılar, malzemeler yardımıyla temalarını, bu evre-
deki sorularını, kendilerinin kendilerine ve çevrelerine nasıl baktıklarını, başkalarının
onlar hakkındaki görüşlerini, bakış açılarını ortaya koyarlar. Bu egzersiz, katılımcıların
nasıl öğrendikleri ve önyargıları gibi konuları tartışmak açısından yol gösterici
olabildiği gibi, deneyimlerin yapıcı potansiyelini, farklı yaşam öykülerinin değerini,
bireysel algılamalara saygıyı ve yaşadıklarımızdan öğrenecek şeyler olduğu
gerçeğini vurgulamak için de önemlidir.
Kültürlerarası pedagojide yer verilen tartışma- münazara gibi benzeşim (simülasyon)
oyunları da dramada kullanılan tekniklerdendir. Yaşanmış gerçek ya da kurmaca
kimi olaylara ilişkin katılımcıların görüş ve tepkilerinin değerlendirildiği tartışmalar,
bir içgörü geliştirme yoludur. Shubik’e (1975’den akt. Gillant vd. 2000: 58) göre
insanı gerçek veya benzeşim içinde özel bir rolde kullanan davranışsal model ve
süreçleri yaşatmak ve öğretmek amaçlı oyunlara benzeşim (simülasyon) oyunları
adı verilir. Benzeşim oyunu deneyimi, oyuncuların içinde sınırları zorlama ve kendilerinin
daha önce hiç bilmedikleri yönlerini keşfetme potansiyelinin bulunduğu bir gerçeklik
modelidir. Oyun tasarımının başarısına göre oyuncular benzeşen eylem ve kararları
günlük deneyimleriyle daha iyi bağlantılandırır ve davranışsal becerileri hakkında
temel bir bilgi birikimi kazanabilirler. Benzeşim oyunları aynı zamanda yeni davranış
ve tutumları tehditlerden ve yargılardan uzak bir ortamda uygulama olanakları
oluşturur. Benzeşimler, özellikle diğer kültürler hakkındaki önyargı ve kalıplarla
yüzleşmek ve bu konulara değinmek için kültürlerarası öğrenme yaklaşımında genç
insanlarla çalışmanın oldukça güçlü bir yöntemidir.
1-
2-
3-
4-
Eğitimde Farklılıklara Saygı ve Uygulamaları
69